Stress bij zeepaardjes herkennen en voorkomen

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat flitsfotografie blijvende schade veroorzaakt bij zeepaardjes. Veelvuldig hinderlijk fotograferen kan wel stress veroorzaken, met incidenteel ziekte of dood tot gevolg. Dit staat in het rapport 'The effect of flash photografphy on UK seahorse species' uit 2014 van de Britse Marine Management Organisation. Wist jij dit? Er bestaat een goede handleiding voor het duiken met zeepaardjes. Lees hieronder.

Het fotograferen van zeepaardjes veroorzaakt geen directe schade. Ook niet als van dichtbij gefotografeerd wordt, zo staat in het rapport te lezen. De onrust om het fotograferen heen kan wel schadelijke stress veroorzaken. Zeepaardjes dragen van nature ziektekiemen bij zich die onschadelijk zijn voor het dier. Bij hoge stresslevels kunnen deze ziekten de overhand krijgen en in het ergste geval tot dodelijke infecties leiden. Het fotograferen van zeepaardjes is mede op basis van deze bevindingen in Engeland en Malta aan regels gebonden. Daarnaast wordt veel aan voorlichting gedaan. Ook jij duikt wellicht al jaren met zeepaardjes bij de Zeelandbrug, Zoetersbout of Halverwege. Maar wat weet je eigenlijk van het gedrag van deze dieren? Hoe reageren ze op jou als duiker? En waar moet je op letten om ze verantwoord te benaderen?

Hoe herken ik stress bij zeepaardjes

Een van de eerste tekenen van stress is dat het zeepaardje zich omdraait en zijn rug naar je toekeert. Dit is een natuurlijke, verdedigende reactie. Het dier probeert zijn profiel kleiner te maken, waardoor het minder opvalt. Als je geduldig stil blijft hangen, zal het zeepaardje kalmeren en zich weer van zijn mooiste kanten laten zien. Neemt de stress toe dan wordt het dier donkerder van kleur en gaat het zijn hoofd steeds meer naar beneden buigen. Ook dit zijn weer methoden om zich kleiner en onopvallender te maken. Het dier is nu angstig en staat onder toenemende stress. Let op deze kenmerkende gedragingen voordat je een zeepaardje benadert.

Wat doe ik als ik een zeepaardje zie

Oke, je ziet een zeepaardje. Wat nu? Stop en beweeg je zo langzaam mogelijk. Let op stressindicatoren voordat je het dier nadert. Neem je stress waar, wacht dan geduldig tot het dier kalmeert. Door stil te blijven kijken, leer je meer over een zeepaardje dan wanneer je het dier zomaar abrupt benadert. Ben je met een groep duikers, maak dan geen cirkel om het zeepaardje heen. Geef het dier niet het gevoel dat het gevangen zit, maar geef het ruim de gelegenheid om weg te zwemmen. Besef dat jij en je buddies bedreigend overkomen en ook al lijkt het dier rustig, het zal zich daardoor snel gestressed en angstig voelen.

Wat betekent het als een zeepaardje zwemt

Zeepaardjes vertrouwen op camouflage om aan roofdieren te ontkomen. Een zeepaardje dat stil in de begroeiing blijft hangen, vertoont dus natuurlijk gedrag als er duikers in de buurt zijn. Zodra je het dier zich verplaatst of begint te zwemmen, voelt het zich onveilig. Hoe kalm het ook rond lijkt te zwemmen, het zeepaardje is nu in paniek en op de vlucht. Probeer het dier vooral niet op zijn vlucht te hinderen en achtervolg het niet. Dit zal de stressniveau's sterk verhogen, met alle mogelijke gevolgen van dien in de dagen die daarop volgen. Blijf kalm en rustig en wacht af tot het dier weer stil hangt en gekalmeerd is.  

Hoe fotografeer ik een zeepaardje 

Waar moet je op letten als je een zeepaardje wil filmen of fotograferen? Let op stressindicaties en wees geduldig. Maak zo min mogelijk gebruik van licht en flitsers om stress te voorkomen. Benader het zeepaardje zo kalm en rustig mogelijk. Probeer het dier niet te verplaatsen om een beter shot te krijgen. Eén enkele fotograaf is al onrustig genoeg, voorkom situaties waarbij je met meerdere duikers aan het fotograferen bent. Blijf je, ook als het druk is rustig bewegen. Zo voorkom je schade aan de habitat van het dier. Vermijd alle omstandigheden waarbij meerdere duikers zich verdringen om de beste positie te bemachtigen.  

The do's and don'ts of diving with seahorses