Biologisch afbreekbaar plastic is een schijnoplossing

Wat zijn bioplastics precies? En wat is de rol van deze producten in het behoud van onze natuur? Het antwoord van natuurorganisaties zoals Greenpeace en de Plastic Soup Foundation zal je teleurstellen. In de eerste plaats bestaat er veel verwarring rondom de term bioplastic. Daarnaast gedragen de meeste bioplastics zich in het milieu niet anders dan gewoon plastic. Ook bioplastics zijn vervuilend en ze bieden geen oplossing voor de plasticsoep.

Biobased plastics

De term bioplastic is buitengewoon verwarrend. Er zijn globaal twee soorten: Biobased plastics en biologisch afbreekbare of composteerbare plastics. Biobased plastics zijn gemaakt van biomassa maar hebben dezelfde eigenschappen als gewoon plastic. Hetzelfde product dus, maar dan 'eco-vriendelijk' gemaakt. Composteerbare plastics zijn wél biologisch afbreekbaar, alleen slechts enkele daarvan vergaan in de natuur. De meeste soorten moeten in een industriële installatie afgebroken worden op temperaturen tot 65 graden. Het is de vraag hoe eco-vriendelijk dat is. Het materiaal moet volgens de wet binnen twaalf weken verwerkt worden tot deeltjes van twee millimeter. Volledige compostering mag maximaal zes maanden duren.

Voorkeur biobased plastics

De voorkeur gaat natuurlijk uit naar het bioplastic dat afbreekbaar is. Of toch niet? Deze plasticsoort wordt gemaakt van producten uit de intensieve landbouw, zoals suikerriet of maïs. Gewassen waarvoor grote hoeveelheden grond, water, energie, kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Tel uit je ecowinst. Dan is er het probleem van de afvoer. Zoals gezegd breekt het alleen onder heel specifieke omstandigheden af. Daarom mag je het niet op je composthoog gooien en ook niet in de gft-bak. Het mag ook niet niet bij het gewone plastic-afval omdat het de recycling daarvan vervuilt. Wat dan wel? Bioplastic belandt meestal gewoon in de verbrandingsovens. 

Redding van oceanen

Kunnen we er dan op z'n minst onze oceanen mee redden? Kortom, hoe gedraagt het zich in water? Niet goed volgens informatie van de Plastic Soup Foundation. Lage temperaturen, weinig zonlicht en gebrek aan zuurstof remmen het afbraakproces af. Het plastic blijf daardoor jaren in de zee drijven en er stikken alsnog schildpadden en andere zeedieren in. Kortom, de ideale bioplastic als oplossing voor de plasticsoep moet nog worden uitgevonden. Wat nu? Wat betekent dit voor ons als Duikersgids of voor jou als natuurliefhebber die zijn steentje wil bijdragen? Kijk altijd kritisch naar de vervangende producten die je misschien al gebruikt. En wees alert. We zijn wereldwijd op zoek naar oplossingen, maar de echte verbeteringen worden al te vaak voorafgegaan door schijnoplossingen, slimme marketingproducten en alternatieven die mogelijk nog vervuilender zijn dan het bestaande product.