JackieO. De film van zijn duikongeval

Jackie Oomen filmde zijn eigen duikongeval. De titel van de film is veelzeggend. Het verwijst naar een tijdrovend dilemma dat bij veel duikongevallen ontstaat. Is het wel of geen duikersziekte? Ook Jackie herkent de sympomen laat, waardoor aanvankelijk geen alarm wordt geslagen. De film is ook confronterend, Jack is eerlijk over zijn slechte gewoonten. De beelden zijn soms heftig. Je kijkt geboeid mee en vraagt je af hoe veilig je zelf als duiker leeft. De film is voor het eerst te zien op 5 oktober 2017 in het AMC in Amsterdam. Bekijk hem nu reeds op Duikersgids.

De eerste symptomen

Het ongeval van JackieO vond plaats op 10 juli 2017 tijdens een bootduik op de Noordzee. Veel duikers zijn met het ongeval bekend, vanwege de openhartige manier waarop hij zijn ervaringen deelde op social media. Zijn film vertelt nu het hele verhaal. Je maakt van A tot Z mee wat er die dag gebeurde. De eerste symptomen, de beroerde uren aan boord van het schip, de rit naar het ziekenhuis en de lange reeks onderzoeken. Als Jack door zijn verslechterende toestand niet meer kan filmen, vraagt hij zijn mededuikers de camera over te nemen. Je ziet hoe het scenario zich ontvouwt totdat hij in de decotank beland. 

Klachten laat herkend

De eerste fout wordt al direct na de duik gemaakt. Jack: "We hebben de klachten te laat herkend waardoor de hulpverlening traag op gang is gekomen," aldus Jack. De film laat het allemaal zien. Als Jack na zijn duik misselijk wordt, wordt nog geen alarm geslagen. De duiktrip gaat gewoon door. "Geheel met mijn goedvinden," zegt hij daar achteraan. "Ik kreeg op een gegeven moment wel zuurstof toegediend maar pas uren later gingen de alarmbellen echt rinkelen." De trip wordt afgebroken en er wordt koers gezet naar de haven van IJmuiden. Daar komt hij om 17:00 uur 's middags aan, acht en een half uur na het ongeval. 

Gelukkig zijn de gevolgen niet fataal. Jack werkt weer en voelt zich goed, de extreme vermoeiheid en duizeligheid zijn over. Toch is hij nog niet volledig hersteld. In november volgt het zoveelste vervolgonderzoek naar die ene belangrjike vraag: Zal hij ooit weer kunnen duiken? "Het probleem zit in mijn evenwichtsorgaan," vertelt Jack over zijn aandoening. "Er is de nodige schade ontstaan en het is nog niet duidelijk of dit blijvend is." Achteraf overheerst de boosheid, maar hij is vooral boos op zichzelf. "Veiligheid heeft ook alles te maken met je leefwijze buiten het duiken om," zegt hij, "en één wijze les: Twijfel niet als je je niet goed voelt na je duik, het is meestal tijdverlies."

De rit naar het ziekenhuis

Terug naar de film. Bij aankomst in IJmuiden wordt Jack met een brancard van boord gehaald en per ambulance naar het Rode Kruis Ziekenhuis vervoerd in Beverwijk. Tijdens de rit staat de camera aan. Jack is moe, heeft extreme dorst en is slaperig maar hij kan nog een grapje maken. Na opname in het ziekenhuis volgt een reeks van onderzoeken aan hart, longen, bloed en hersenen. Vervolgens wordt de diagnose duikongeval gesteld. Er wordt koers gezet naar het AMC waar hij drie dagen op de trauma-afdeling zou verblijven. Waarom hij eerst naar Beverwijk is vervoerd, is vooralsnog onduidelijk. Zijn klachten zijn koorts, kortademigheid en evenwichtsstoornissen. Diezelfde avond beland hij in de decotank. Er zijn dan veertien uur verstreken nadat het ongeval heeft plaatsgevonden. Dat is laat maar nog binnen de veilige litmiet van 24 uur. 

Meer dan 15 uur in decotank

Jack zal gedurende zijn behandeling meer dan 15 uur in de decotank doorbrengen in verschillende sessies. De eerste duurt van 00:00 's nachts uur tot 5:00 uur 's ochtends en heeft een totale tijdsduur van 4 uur en 3 kwartier. "Dat is een type 5 behandeling," vertelt Jack. "Je gaat dan fictief naar 18 meter en vervolgens naar 9 meter, waarbij je om de 20 minuten 100 procent zuurstof krijgt. Daarna zullen nog 6 zogenoemde zuurstofbehandelingen volgen, elk van 1 uur en 3 kwartier. "Het is een slopende behandeling, vooral die eerste nacht was vreselijk. Je voelt je slap, lusteloos en extreem vermoeid. Zo vermoeid dat je niet kunt praten en nauwelijks uit je ogen kunt kijken."

Wijze lessen geleerd

Jack heeft van zijn ongeval wijze lessen geleerd die hij met zijn film wil overbrengen op duikers en hulpdiensten. "Ik ben wakker," zegt hij, "en ik wil ook anderen wakker schudden. "We moeten oppassen dat we niet te makkelijk worden en het wat minder nauw gaan nemen met de veiligheid. Dat geldt natuurlijk niet voor iedereen, maar wel voor velen. Daarnaast gaan er in de communicatie tussen hulpdiensten te makkelijk dingen fout, waardoor kostbare tijd verloren gaat." Wat was volgens hem de oorzaak van het ongeval zelf? "Het was een combinatie van factoren waarbij onder meer mijn gebrekkige conditie en mijn leeftijd een rol hebben gespeeld, maar ook de inspanning van de duik op dat moment, dat biertje tussen de duiken door, het aantal duiken op die dag, enzovoort, enzovoort."

Duikongeval uit taboesfeer

Jacks film wordt in het AMC vertoond aan kopstukken uit de hyperbare geneeskunde. Zij buigen zich over dezelfde vraagstukken die hij in zijn film aan de orde stelt. Hoe maken we het duiken veiliger? Hoe kunnen we de vaak enorm uiteenlopende symptomen sneller herkennen? En hoe verbeteren we de hulpverlening na een duikongeval? Meer voorlichting kan volgens Jack een belangrijke bijdrage leveren. "Maar, daarnaast moet het duikongeval ook uit de taboesfeer," zegt hij. "Weinigen zijn zo openhartig als ik. Mijn duikongeval is een buitengewoon nare ervaring geweest. Ik hoop er een positieve kant draai aan te geven door er zo open mogelijk over te communiceren met mede-duikers en hulpverleners."