Is Wrak JackieO 16e eeuws schip? Ga zelf op onderzoek uit

07-12-2015: De houten constructie bij Dreischor Frans Kokrif, die we kenden als 'de Kloof van Jaap' blijkt haast zeker een wrak te zijn. "Het gaat om een schip uit de 16e of 17e eeuw, met meerdere dekken en een lengte van circa vijftig meter," aldus amateur archeoloog, Anton van Drumpt. "Verder staat nog niets vast." Op 27 december kun je met de Tertius zelf op onderzoek uit. Je krijgt aan boord achtergrondinformatie en je leert hoe je het wrak moet herkennen en onderzoeken. Bekijk de film van JackieO.

Het Wrak van JackieO in Dreischor Frans Kokrif is ontdekt in april 2015. Het ligt vlak voor de instapplaats op niet meer dan vijftien meter diepte en vormt al jarenlang een interessant duikgebied. Het is niet voor iedereen even makkelijk te vinden. De houten balken steken deels uit het zand en vormen een lange richel, die meer dan dertig meter over de bodem loopt. Tussen het hout wemelt het van het leven, waaronder enorme kreeften en krabben. Voor het geoefend oog is de richel veel meer. JackieO en Anton van Drumt startten direct na de ontdekking hun eigen onderzoek en maakten tot nu toe vier duiken om meer over het wrak te weten te komen.

Duiken op het wrak van JackieO

Wil jij ook meer weten? Boek een trip met de Tertius om zelf op het wrak te duiken. Beide sportduikers vertellen tijdens de tocht bevlogen over hun ontdekkingen en leren je hoe je moet kijken. Je gaat balken, verbindingen en scheepsdekken herkennen en het wrak komt dan ook voor jou tot leven. Het meenemen van hout of andere vondsten is verboden. Volgens Anton van Drumpt is dat ook volkomen zinloos. "Souvenir jagen op een tweehonderd jaar oud wrak is kansloos," zegt hij. "Oud textiel, leer of ijzer gaat bovenwater enorm stinken en valt al snel uit elkaar." Ook het bloot leggen van wrakdelen heeft geen zin. Alles wat uit het zand tevoorschijn komt, wordt aangevreten door paalworm en is binnen enkele jaren vergaan. "Scherven of hout dat nog in tact is, kunnen wel van nut zijn." zegt hij. "De leeftijd van hout kan op basis van jaarringen worden vastgesteld en historische voorwerpen kunnen gekoppeld worden aan een bepaalde periode in de geschiedenis."

Beschutte ankerplaats

Keiharde bewijzen dat het om een wrak gaat, zijn er niet. Het zou dus ook een oude kade of steiger kunnen zijn. "Dat is vrijwel uitgesloten" meent Anton van Drumpt. "Uit de gemeente-archieven van Schouwen-Duiveland blijkt dat hier nooit enige bebouwing heeft gestaan. Wel bevond zich hier in 1725 een reede, waar goederen werden overgeladen voor transport naar Zierikzee. Een reede is een beschutte ankerplaats waar schepen aanlegden als er niet genoeg steigers waren. In die tijd werden elk jaar meer dan 1600 schepen gebouwd, waarvan er soms 150 op een reede lagen aangemeerd. Dit bracht de veiligheid in het geding. Bij zwaar weer sloegen veel schepen los, waarna ze op drift raakten en vergingen op de zandbanken."

Onderzoek en analyse 

Valt er al iets te vertellen over de oorsprong van het schip? "Nee," zegt Anton van Drumpt: "We weten alleen dat het een groot schip is geweest uit 1600 of 1700, met meerdere dekken en een lengte van circa vijftig meter. De richel zelf is dertig meter lang, maar we hebben over een groter gebied wrakdelen gevonden. Ook de enorme balken en de opbouw van meerdere dekken wijzen op een schip van grote omvang. Verder heb ik tijdens onze laatste duik iets gevonden dat lijkt op een kledingstuk." Het onderzoek van beide duikers gaat de komende periode gewoon door. "Elke duik ontdekken we iets nieuws door metingen te verrichten en onze filmbeelden te analyseren. Daarnaast proberen we informatie te vinden in oude documenten en gemeentelijke archieven."

Interessant duikobject

De vondst is inmiddels bekend gemaakt bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE). Weliswaar wordt daar door beide sportduikers weinig van verwacht. "Een wrak uit 1600 heeft relatief weinig historische waarde. Dat zou anders zijn bij een wrak uit 1400. Verder is het conserveren en onderzoeken van artefacten erg lastig en duur. Daar zitten ze bij het RCE dus niet op te wachten. Meer dan een interessant duikobject is het dus niet. Totdat we iets vinden dat de belangstelling voor dit wrak opwekt! Dan kan er ineens veel meer!" Aan sportduikers wordt verzocht om tijdens het duiken hier de wet in acht te nemen en het wrak niet te beroeren of iets mee te nemen. Wordt vervolgd...