Het ontstaan van een nieuwe duikstek

07-07-2015. Hoe ontstaat een nieuwe duikstek? Elk jaar staan er in de Duikersgids gemiddeld zo'n vijftien nieuwe duikplaatsen, die vrijwel niemand kent. Waar komen die stekken vandaan? Veelal is het een kwestie van uitproberen; trial and error. Maar er valt meer over te vertellen. Overigens verdwijnen er ook duikstekken, sommige door een duikverbod, anderen omdat ze na verloop van tijd kapot gedoken worden. 

De Duikersgids werkt met een team van vrijwilligers om duikplaatsen te ontdekken. Daarnaast willen veel duikers hun 'pareltje' best met de rest van Nederland delen. Sommige van die pareltjes zullen altijd 'geheim' blijven. Ofwel omdat ze op privéterrein liggen ofwel omdat ze te klein zijn om er geregeld met veel mensen te duiken. In dergelijke gevallen raden we de duikers aan om lekker zelf van hun duikplaatsje te genieten. 
Er zijn ook mooie duikstekken die al jarenlang onderschat worden. De Broezel (26 B) (Duikersgids 11) is er zo eentje. Deze stek in de Oosterschelde valt op door het verrassend constante zicht en de redelijke biodiversiteit. Bovendien kun je er buiten de kentering duiken en ligt het vlak bij het vaak overbevolkte Zoetersbout. 

Specifieke duikplaatsen

Sommige duikplaatsen zijn heel specifiek. Je kunt er prachtig duiken maar alleen onder heel specifieke omstandigheden. Je zou hier zeker duiken als je zou weten wanneer je er moet zijn en waar je rekening mee moet houden. Die kwalificatie valt ten deel aan Brouwerssluis. Je kunt er alleen duiken met hoog water en bij geen of heel weinig wind. Bij laag water is het te ondiep en zelfs matige wind reduceert het zicht onmiddellijk tot nul. Volg als je hier gaat duiken nauwgezet de instructies in de Duikersgids en check de duikomstandigheden in de Duikersgids app. Brouwerssluis werd aan ons aangeleverd door Edwin Westenberg. 

Van visser tot duiker

In de Duikersgids vind je een ook duikplaatsen in de Zandmeren (Duikersgids 10 en 11) in Gelderland. Een aantal daarvan is bekend, maar er zitten ook minder bekende duikplaatsen tussen. We kregen ze aangeleverd door een duiker met een interessante achtergrond. Mark van de Meulengraaf was jarenlang een verwoed visser. Zo af en toe gooit hij nog een hengeltje uit, maar zijn grootste passie is nu de duiksport. Jarenlang vistte Mark met zijn maatje Erik Wiesman in deze omgeving. Todat het idee ontstond om hun duikbrevet te halen en hun visstek eens van een andere kant te bekijken. Toen een bevriende visser zijn fuik op de bewuste locatie was kwijtgeraakt was de tijd voor een eerste duik gekomen. 

Van visstek tot duikplaats

"We gingen met bewolkt weer te water," wist Mark ons te vertellen. "Maar, wat we zagen, overtreft onze stoutste verwachtingen. Het zicht was perfect, tot wel zeven meter." Als getraind GUE duiker kan Mark dit redelijk inschatten. Latere GUE-metingen bevestigen het. "En de stek zag er ook heel mooi uit," gaat hij verder. "We doken langs veenwanden, oude boomstronken en waterplanten. Onze oude vertrouwde visstek was veranderd in een compleet nieuwe wereld. Tussen het riet zien we brasems. Even verderop woelt een karper in de bodem. En daar, een enorme kolonie wolhandkrabben. Gefascineerd vervolgen we onze duik. Een voorn glinstert in het zonlicht. Her en der hangt vistuig, hier een blinkertje en daar een stalen onderlijntje. Dan doemt de bewuste fuik op. We bevestigen er een touw aan zodat we hem naar de kant kunnen slepen. Mission accomplished! 

Oude zandafgravingen

De meeste nieuwe duikstekken zijn weliswaar oude zandafgravingen. Hoe wordt een zandafgraving een duikplaats? Een zandafgraving wordt na jaren van zandwinning verlaten en loopt vol met regenwater. Deze zandputten zijn verboden gebied. Veelal zijn door de graafwerkzaamheden onderwater onstabiele veenwanden en gevaarlijk diepe putten ontstaan. Na verloop van tijd begint de natuur zich te ontplooien. Oevers raken begroeid en het vuil daalt op de zandbodem neer als sediment. Dan komt vanzelf het moment waarop er vis wordt uitgezet. Soms legaal, maar vaak ook illegaal door visliefhebbers of huiseigenaren die hun tuinvijvertje dempen. Na een uitgebreide veiligheidscheck door de plaatselijk autoriteiten wordt zo'n plas vrijgegeven voor recreatie. Dat is het moment waarop ook de eerste duikers te water gaan en soms met verrassende resultaten.

Vergeten duikplaatsen

Onder de nieuwe duikstekken die we ontdekken zitten ook veel 'vergeten duikplaatsen'. Stekken die kapotgedoken zijn en na jaren van rust herontdekt worden. Verder worden duikstekken ontdekt in vaarten, kanalen, zijarmen van rivieren en uiterwaarden. Ook in het Noordzeekanaal wordt geregeld gedoken, maar ook dit is weer een heel specifieke duikplaats, waar je goed rekening moet houden met de plaatselijk omstandigheden.
Tot slot nog een dankwoord aan alle duikers die voor ons of voor zichzelf op zoek gaan naar nieuwe duikplaatsen. Want zonder deze duikpinoniers, geen nieuwe duikplaatsen. Jongens en meiden, bedankt!